به گزارش شهر و صنعت، فشار حداکثری آمریکا بر ایران که از سوی دولت ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری به کار گرفته شد، در حال حاضر بار دیگر با شدت بیشتری در دستور کار قرار گرفته است. اندیشکده «شورای امور جهانی خاورمیانه» در گزارشی با اشاره به این موضوع تأکید کرده است که هرگونه تشدید فشار حداکثری آمریکا بر ایران از سوی دولت جدید دونالد ترامپ، احتمال بازگشت این کشور به میز مذاکرات را به‌شدت کاهش خواهد داد. این اندیشکده می‌نویسد که در صورتی که دیپلماسی آمریکا بر اساس احترام متقابل و اصل «اعتماد اما راستی‌آزمایی» استوار نشود، دستاوردهای معناداری در روند مذاکرات حاصل نخواهد شد.

تشدید فشار حداکثری آمریکا بر ایران و نقش آن در سیاست خارجی آمریکا

یکی از مسائل کلیدی که دونالد ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود با آن مواجه است، چالش‌های موجود با ایران است. فشار حداکثری آمریکا بر ایران که در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ شکل گرفت، حالا مجدداً احیا شده و شدت بیشتری یافته است. علاوه بر این، سیاستمداران تندروی آمریکایی از ترامپ می‌خواهند که کشورهای عضو گروه ۱+۵ شامل فرانسه، آلمان و انگلیس را متقاعد کند تا مکانیسم «اسنپ بک» را فعال کرده و تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را از سر بگیرند.

این اقدامات به‌طور آشکار به دنبال آن هستند که ایران را از موضعی ضعیف‌تر به میز مذاکره بازگردانند. هرچند که تجربه نشان داده دیپلماسی زور نه‌تنها بی‌نتیجه بوده، بلکه باعث افزایش نگرانی‌های امنیتی در ایران و تحریک این کشور به استفاده از تمامی گزینه‌های موجود برای مقابله با منافع آمریکا در منطقه شده است. زمانی که فشارهای اقتصادی و سیاسی در قالب دیپلماسی زور به کار گرفته می‌شود، ایران به دنبال تقویت توان نظامی خود برمی‌آید تا امنیت ملی و قدرت بازدارندگی‌اش را حفظ کند.

تأثیر فشار حداکثری آمریکا بر امنیت ملی ایران

تحولات منطقه‌ای و تهدیدات موجود باعث شده که تهران به این نتیجه برسد که تنها راه جلوگیری از جنگ و تهدیدات، افزایش قدرت و نفوذ است. سیاست خارجی ایران در طول تاریخ تحت تأثیر جنگ‌ها، انقلاب‌ها، کودتاها، قیام‌ها و تحریم‌ها شکل گرفته است و دخالت‌های مستقیم آمریکا در منطقه به‌ویژه پس از حملات نظامی به افغانستان و عراق، موجب شده که ایران به شدت نسبت به تهدیدات خارجی حساس باشد. این وضعیت در سیاست‌های امنیتی ایران به وضوح مشاهده می‌شود، به‌ویژه در سخنان رهبر ایران که بر لزوم افزایش قدرت کشور برای مقابله با تهدیدات تأکید دارد.

در این راستا، ایران بر توسعه استقلال سیاسی و نظامی خود، پیشرفت برنامه هسته‌ای و گسترش نفوذ منطقه‌ای متمرکز شده است. تحولات اخیر مانند درگیری‌های مستقیم با اسرائیل و حملات به حزب‌الله و یمن، مقامات ایرانی را متقاعد کرده است که امنیت کشور در معرض تهدید است و برنامه‌هایی برای تضعیف حاکمیت ایران در جریان است.

نتایج سیاست فشار حداکثری آمریکا بر ایران  و پیامدهای آن

سیاست فشار حداکثری آمریکا بر ایران که ترامپ در دوره نخست خود به‌کار گرفت، پیامدهایی معکوس برای برنامه هسته‌ای ایران داشت. خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های اقتصادی گسترده، موجب شد که ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم خود را از کمتر از ۴ درصد به بیش از ۶۰ درصد افزایش دهد. علاوه بر این، ایران توانسته است پیشرفت‌های چشمگیری در زمینه فناوری موشکی، ماهواره‌ای و پهپادی به دست آورد.

ایران همچنین تهدید کرده که در صورت تهدید منافع خود، از تنگه هرمز برای مختل کردن تجارت جهانی استفاده خواهد کرد. به این ترتیب، تهران نشان داده است که در برابر سیاست‌های فشار حداکثری آمریکا بر ایران می‌تواند از ابزارهای متعددی برای دفاع از خود بهره‌برداری کند.

فشار حداکثری آمریکا بر ایران

انتقاد از رویکرد قهری و پیشنهادهای دیپلماتیک

رویکرد قهری و فشار حداکثری آمریکا بر ایران نه‌تنها نتایج مثبتی نداشته، بلکه موجب تشدید رفتارهایی شده که واشنگتن و متحدانش مخالف آن هستند. تا زمانی که دیپلماسی به‌عنوان محور سیاست آمریکا در قبال ایران قرار نگیرد، پیشرفت معناداری در روند مذاکرات امکان‌پذیر نخواهد بود. دیپلماسی‌ای که بر مبنای احترام متقابل و اصل «اعتماد اما راستی‌آزمایی» باشد، تنها راه برای دستیابی به توافقات پایدار است.

در نهایت، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که یک رویکرد دیپلماتیک گام‌به‌گام و اعتمادساز، می‌تواند نگرانی‌های امنیتی ایران را کاهش داده و بستری برای گفت‌وگوهای هسته‌ای فراهم کند. مشارکت میانجی‌گرانی مانند قطر می‌تواند در این مسیر تأثیرگذار باشد. اگرچه فرآیند این مذاکرات زمان‌بر خواهد بود، اما تنها از طریق اعتمادسازی و دیپلماسی حساس است که می‌توان به راه‌حلی دائمی و متوازن دست یافت.

انتهای پیام/