روند صعودی یا به اصطلاح «بازار گاویِ» طلا ظاهراً به مانع برخورد کرده؛ این در حالی است که این روند در ماه‌های اخیر یک خیابان «یک‌طرفه» بود.

آیا طلا «سرمایه امن» است؟

قیمت طلا از آگوست ۲۰۲۴ (مرداد – شهریور ۱۴۰۳)‌ روند صعودی در پیش گرفت و هر اونس آن به بیش از یک هزار دلار رسید و در آوریل ۲۰۲۵ (اسفند – فروردین) رکورد سه هزار و ۵۰۰ دلار را زد؛ رقمی که جهشی ۵۰ درصدی ظرف کمتر از ۹ ماه محسوب می‌شود!

با این حال، از آن زمان تاکنون، طلا مسیر معکوس را در پیش گرفته است. این فلز گرانبها با کاهش ۲۵۰ دلاری، هم‌اکنون به قیمت سه هزار و ۲۵۰ دلار معامله می‌شود و این یعنی هفت درصد پایین‌تر از آنچه در بالاترین سطح در ماه آوریل معامله می‌شد.

سکه سال گذشته میلادی ۲۷ درصد رشد کرد و تا اینجای سال ۲۰۲۵ نیز حدود یک چهارم افزایش قیمت داشته است و پس از عبور کوتاه‌مدت از سقف ۳۵۰۰ دلار، روندی نزولی گرفت اما تمایل بازار همچنان صعودی است و گزارش‌های اخیر با تیترهایی که تلویحاً به پنج هزار دلار اشاره دارند، بر این موضوع صحه می‌گذارد.

در واقع، «طلا ۵۰۰۰ دلار شد؟»، عنوان یادداشتی است که کمپل هاروی، اقتصاددان کانادایی نگاشته است. به باور وی، دلایل معقولی برای افزایش بهای سکه دیده می‌شود از جمله افزایش نااطمینانی اقتصادی که منابع نوین سرمایه‌گذاری همچون صندوق‌های قابل معامله سکه و همچنین تلاش و تکاپوی چین برای دلارزدایی، به این عدم اطمینان دامن زده است.

کشورهایی همچون چین ممکن است که طلا را برای سوددهی خریداری نکنند بلکه دلیل چنین اقدامی، کاهش خطر رویارویی با سیستم دلار آمریکاست به ویژه پس از تحریم‌های اقتصادی که در سال ۲۰۲۲ علیه روسیه اعمال شد.

خرید سکه با تفکر ساختاری – راهبردی به آن شکل که سرمایه‌گذاران گمانه‌زنی می‌کنند، حساس به قیمت نیست و در واقع، در چنین مواردی، هدف اصلی مدیریت ریسک و اقتدار بلند مدت است.

با این حال، هاوری هشداری جدی داده و گفته است که «طلا به اندازه سهام متلاطم است اما تورم را به طور قطعی شکست نمی‌دهد یا در حالتی دیگر، سوددهی یکنواخت ندارد. این فلز پس از آنکه در سال ۱۹۸۰ میلادی به اوج رسید، روندی نزولی را در پیش گرفت که تا سال ۲۰۰۱، یعنی ۲۱ سال بعد، تمام نشد!»

هاروی می‌گوید که قیمت سکه معمولا اندکی شبیه به «نسبت درآمد به قیمت» در بازار سهام رفتار می‌کند؛ یعنی زمانی که به طور غیرعادی بالا می‌رود، سوددهی آتی آن، معمولا «ناامیدکننده» است.

ممکن است که این بار شرایط متفاوت باشد؟

شاید؛ به عبارت دیگر، این امکان وجود دارد که «از دست رفتن اعتماد به دلار آمریکا به عنوان ذخیره ارزی، سکه را در روندی تازه قرار دهد.» همچنین به گفته هاروی، سکه در ۱۱ عقب‌نشینی اخیر بازار سرمایه، هشت بار مقاومت کرده و در جریان رکودها، اغلب عملکرد بهتری داشته است.

با این حال، در سطوح فعلی، هرچند روند از بازار گاوی(صعودی) حکایت دارد اما تجربه به بازار خرسی(نزولی) تمایل دارد!

خلاصه کلیدی

• سکه به دلیل سابقه تاریخی و عملکرد در بحران‌ها، اغلب «سرمایه امن» تلقی می‌شود، اما این عنوان مطلق نیست.
• بازار طلا اخیراً شاهد رشد شدید (اوج ۳۵۰۰ دلاری در آوریل ۲۰۲۵) و سپس اصلاح قیمتی (به ۳۲۵۰ دلار) بوده است.
• عوامل حمایتی: نااطمینانی‌های جهانی، خریدهای استراتژیک بانک‌های مرکزی (روند دلارزدایی)، تقاضای فیزیکی، اعتبار تاریخی.
• ریسک‌ها و هشدارها: نوسانات بالا، عدم تضمین پوشش تورم، بدون بازدهی جاری، سابقه روندهای نزولی طولانی، خطر خرید در قیمت‌های اوج.
• عامل بالقوه جدید: تضعیف احتمالی نقش جهانی دلار آمریکا می‌تواند تقاضای ساختاری برای طلا را افزایش دهد.
• سرمایه‌گذاری در طلا باید با آگاهی کامل از ریسک‌ها، به عنوان بخشی از یک پرتفوی متنوع و با دید بلندمدت صورت گیرد.