“سلامت” انسان از دو بعد جسمانی و روانی تشکیل شده، اما همواره، بُعد جسمانی بیش از بُعد روان مورد توجه قرار گرفته و این درحالی است که روان سالم، جسم سالم را پرورش می‌دهد.

در شرایط بحرانی، سلامت روان افراد به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد به خصوص در اوضاع فعلی کشور انتشار اخبار نادرست و شایعات، می‌تواند باعث ایجاد اضطراب، ترس و استرس در جامعه شود. به همین دلیل، ضروری است که افراد از منابع معتبر خبری استفاده کنند و از بازنشر تصاویر دلخراش و شایعات در فضای مجازی خودداری کنند.

محدود سازی استفاده از اخبار

روانشناس و مشاور خانواده در خراسان جنوبی ضمن توصیه‌هایی برای مراقبت از سلامت روان گفت: مردم در مواقع بحران باید احساسات خود را بپذیرند و سرکوب نکنند.

راحله شهریاری با اشاره به اینکه ترس، اندوه،خشم و اضطراب در زمان جنگ طبیعی‌اند اظهار کرد: انکار یا سرکوب این احساسات نه‌تنها آن‌ها را از بین نمی‌برد، بلکه فشار روانی را افزایش می‌دهد.

وی یادآور شد: آگاهی از هیجان‌هایی که تجربه می‌‎شود، نام‌گذاری و پذیرش آن هیجان‌ها، پایه‌ بسیاری از درمان‌های روان‌شناختی مبتنی بر تروماست.

این کارشناس ارشد بالینی با تاکید بر لزوم دسترسی به اطلاعات موثق و محدود ادامه داد:دریافت بیش از حد اخبار، به‌ویژه از منابع غیررسمی، اضطراب و نگرانی را تشدید می‌کند.

وی تاکید کرد:در این شرایط استفاده از منابع خبری معتبر و در عین حال محدودسازی میزان استفاده از اخبار توصیه می‌شود.

شهریاری با اشاره به اینکه در بحران‌ها از ارتباط انسانی نباید غافل شویم گفت:ارتباط اجتماعی یکی از مهم‌ترین عوامل محافظت‌کننده در برابر اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و افسردگی است لذا ایجاد یا حفظ ارتباطات خانوادگی، دوستی و اجتماعی باعث کاهش احساس انزوا و افزایش تاب‌آوری روانی می‌شود.

وی با بیان اینکه شهروندان باید روال زندگی را تا حد امکان حفظ کنند ادامه داد:حفظ عادات روزمره، به افراد حس پیش‌بینی‌پذیری، کنترل و ثبات می‌دهد که برای مقابله با بحران بسیار ضروری بووده و این توصیه در برنامه‌های (خدمات سلامت روان و حمایت روان‌اجتماعی سازمان ملل) نیز تاکید شده است.

نفس‌عمیق، تمرین‌های توجه‌آگاهی (Mindfulness) و حرکات بدنی ساده از ابزارهای مهم برای تنظیم هیجانی هستند لذا این تکنیک‌ها توسط سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان مداخلات سطح اول توصیه می‌شوند

این روانشناس با اشاره به لزوم تمرین برخی تکنیک‌های ساده آرام‌سازی گفت: نفس‌عمیق، تمرین‌های توجه‌آگاهی (Mindfulness) و حرکات بدنی ساده از ابزارهای مهم برای تنظیم هیجانی هستند لذا این تکنیک‌ها توسط سازمان جهانی بهداشت به‌عنوان مداخلات سطح اول توصیه می‌شوند.

وی بیان کرد: همچنین در بحران‌ها، کودکان و سالمندان نیازمند توجه ویژه هستند لذا صحبت با زبان ساده، مداخلات مبتنی بر بازی و ایجاد محیطی امن برای کودکان و مراقبت روانی مداوم برای سالمندان توصیه می‌شود.

شهریاری در خصوص راه‌های افزایش مقاومت روانی نیز گفت: حمایت و پشتیبانی از دیگران می‌تواند به شما کمک کند که در مواجهه با بحران‌ها احساس تنهایی نکنید لذا اشتراک گذاری تجربیات و احساسات با دیگران می تواند به شما احساس تنها نبودن بدهد و به شما انگیزه بیشتری برای ادامه دادن به فعالیت‌های روزمره تان بدهد.

وی افزود: مراقبت از خود ترکیبی از فعالیت‌های بدنی، تغذیه سالم استراحت کافی و مراقبت از سلامتی روحی است لذا حرکت بدنی منظم، خواب، کافی تغذیه سالم و انجام تمرینات آرامش بخش می‌تواند به شما کمک کند تا مقاومت روانی خود را افزایش دهید.

مدیریت استرس با آموزش و تمرین

مشاوره خانواده در خراسان جنوبی بیان کرد: برنامه ریزی و تعیین اهداف و وظایف روزانه می‌تواند به شما احساس کنترل و پیشرفت بدهد، ایجاد روال‌‍های روزانه و عملکرد بر اساس آنها می تواند به شما احساس ثبات و اطمینان بیشتری بدهد.

وی گفت: آموزش و تمرین مهارت‌های مدیریت استرس می‌تواند به شما کمک کند که در شرایط بحرانی و استرس زیاد هوشمندانه‌تر و موثرتر عمل کنید و این مهارت‌ها شامل تمرین تنفس عمیق، محافظت از خود و ارتباط موثر با دیگران است.

شهریاری افزود: شناخت بر مدیریت احساسات منفی و نگرانی‌ها می‌تواند به شما کمک کند که در مواجهه با بحران‌ها و تنش‌ها به طور موثرتر عمل کنید لذا تمرینات تفسیر و ادراک احساسات و مدیریت آنها می تواند به شما کمک کند که در مقابل واکنش‌های هیجانی خود کنترل و مقاومت روانی داشته باشید.

وی در پاسخ به این سوال که چطور از روان کودکان در شرایط جنگی و بحران مراقبت کنیم؟ گفت: قرار نیست کودکان بحران را کامل درک کنند، اما حق دارند احساس امنیت داشته باشند و این امنیت، از حضور، حمایت و پاسخ های ما بزرگ ترها ساخته می‌شود.

نقش کوچکی برای کمک به کودکان بدهیم

این مشاوره خانواده صادقانه حرف زدن را یکی از عوامل کمک کننده در این زمینه برشمرد و افزود: در برابر سکوت سنگین یا توضیح‌های پیچیده، بهتر است با زبان ساده و متناسب با سن کودک، واقعیت را در حد درک آنها بگوییم زیرا کودکان از ناگفته ها، بیشتر می‌ترسند.

وی با تاکید بر اینکه احساسات کودک را باید به رسمیت بشناسیم بیان کرد: اگر کودک در این شرایط ترسیده، عصبانی یا گیج شده، به جای “نترس” یا “گریه نکن”، بگوییم«می فهمم ترسیدی. منم کنارتم. اینجا امنی.»

تماشای اخبار یا دیدن تصاویر خشونت آمیز می‌تواند ترومای پنهان بسازد، حتی اگر کودک مستقیم نگاه نمی کند، از شنیده‌ها برداشت می‌سازد

شهریاری همچنین بر محدود کردن استفاده رسانه‌ها تاکید کرد و گفت: تماشای اخبار یا دیدن تصاویر خشونت آمیز می‌تواند ترومای پنهان بسازد، حتی اگر کودک مستقیم نگاه نمی کند، از شنیده‌ها برداشت می‌سازد.

وی یادآور شد: خواب، بازی، مدرسه، داستان شب و غیره همه این‌ها مثل ریشه‌هایی هستند که کودک را در زمین نگه می‌دارند پس این امور در مواقع بحران باید روال عادی خود را داشته باشد.

کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی با بیان اینکه نقاشی، بازی و قصه را در شرایط بحران‌های روانی نباید فراموش کنیم ادامه داد: کودکان از طریق بازی، نقاشی و قصه احساسات خود را ابراز می کنند زیرا این‌ها ابزارهای درمانی طبیعی کودک اند.

وی با این پیشنهاد که به کودکان نقش کوچکی برای کمک بدهیم ادامه داد: احساس کارآمد بودن، سپر خوبی در برابر درماندگی است لذا حتی یک کار ساده مثل نقاشی کشیدن برای دیگران یا گفتن جملاتی دلگرم کننده در این زمینه می تواند موثر باشد.

شهریاری تاکید کرد: اگر کودک دچار کابوس‌های مکرر، ترس‌های شدید، تغییر در رفتار و خلق و خو، شب اداری یا بازگشت به رفتارهای کودکانه شده بود باید این نشانه ها را جدی گرفته و از متخصص کمک گرفت.

وی بیان کرد: کودکان در بحران، اگر تنها نمانند، زودتر از ما التیام می‌یابند لذا حضور امن ما، بزرگ ترین سپر روانی آنهاست.

انتهای پیام/